تفسیر حکمت 118
وَقَالَ عَلَيهِ السَّلامُ
إِضَاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّةٌ.
ترجمه
شرح و تفسیر
فرصت را از دست ندهيد
اين گفتار کوتاه و بسيار حکيمانه همگان را به استفاده از فرصت ها دعوت مى کند، مولا على (عليه السلام) مى فرمايد: «از دست دادن فرصت مايه غم و اندوه است» (إِضَاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّةٌ).
همان گونه که در سند اين حکمت اشاره شد امام (عليه السلام) شبيه آن را در وصيت نامه اش به امام حسن مجتبى (عليه السلام) فرموده و در کلام حکمت آميز 21 نيز خوانديم: «الفُرْصَةُ تَمُرَّ مَرَّ السَّحابِ فَانْتَهُزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ؛ فرصت ها همچون ابرها (به سرعت) در حرکت اند، بنابراين فرصت هاى نيک را غنيمت بشماريد».
فرصت به معناى فراهم شدن اسباب انجام کارى است، زيرا بسيارى از کارها به ويژه کارهاى مهم نيازمند مقدماتى است که گاه از اختيار انسان بيرون است. هنگامى که بر اثر پيشامدهايى آن اسباب فراهم گردد بايد هرچه زودتر از آن ها استفاده کرد و به مقصد رسيد، زيرا بسيار مى شود که فرصت از دست رفته هرگز باز نمى گردد.
جوانىِ انسان، فراغت، نشاط کار، صحت و سلامت، همه از فرصت هايى است که به سرعت مى گذرد و به آسانى و گاه هرگز بازنمى گردد.
حديث معروفى از اميرمؤمنان على (عليه السلام) در تفسير آيه شريفه (وَلا تَنسَ نَصِيبَکَ مِنَ الدُّنْيَا)؛ «نصيبت را از دنيا هرگز فراموش نکن» نقل شده که فرمود: «لا تَنْسَ صِحَّتَکَ وَقُوَّتَکَ وَفَراغَکَ وَشَبابَکَ وَنِشاطَتَکَ أنْ تَطْلُبَ بِها الاْخِرَةَ؛ سلامتى و توانايى و فراغت بال و جوانى و نشاطت را فراموش نکن و به وسيله آن سعادت آخرت را تحصيل نما».
به يقين، غم و اندوه و حتى گريه و زارى براى از دست رفتن فرصت هيچ مشکلى را حل نمى کند. چه بهتر که انسان بيدار باشد و فرصت ها را دريابد.
حديث معروفى از رسول خدا (صلي الله عليه و آله) نقل شده که فرمود: «إنَّ لِرَبِّکُمْ فى أيّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتُ ألا فَتَعَّرضوا لَها؛ پروردگار شما در دوران زندگانى تان نسيم هاى سعادتى در اختيار شما مى گذارد از آن نسيم ها استفاده کنيد و خود را در معرض آن قرار دهيد».
اين نسيم هاى سعادت همان فرصت هاى گران بهاست که در دوران زندگى گهگاه براى انسان حاصل مى شود.
در حديث ديگرى از اميرمؤمنان (عليه السلام) مى خوانيم: «أيُّهَا النّاسُ الاْنَ الاْنَ مِنْ قَبْلِ النُّدَمِ وَ مِنْ قَبْلِ (أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللهِ)؛ اى مردم! هم اکنون هم اکنون (به پا خيزيد) پيش از آن که (فرصت ها از دست برود و) پشيمان شويد و پيش از آن که (به فرموده قرآن مجيد) کسى بگويد: افسوس بر من از کوتاهى هايى که در اطاعت از فرمان خدا کردم».
* * * .
اين گفتار کوتاه و بسيار حکيمانه همگان را به استفاده از فرصت ها دعوت مى کند، مولا على (عليه السلام) مى فرمايد: «از دست دادن فرصت مايه غم و اندوه است» (إِضَاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّةٌ).
همان گونه که در سند اين حکمت اشاره شد امام (عليه السلام) شبيه آن را در وصيت نامه اش به امام حسن مجتبى (عليه السلام) فرموده و در کلام حکمت آميز 21 نيز خوانديم: «الفُرْصَةُ تَمُرَّ مَرَّ السَّحابِ فَانْتَهُزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ؛ فرصت ها همچون ابرها (به سرعت) در حرکت اند، بنابراين فرصت هاى نيک را غنيمت بشماريد».
فرصت به معناى فراهم شدن اسباب انجام کارى است، زيرا بسيارى از کارها به ويژه کارهاى مهم نيازمند مقدماتى است که گاه از اختيار انسان بيرون است. هنگامى که بر اثر پيشامدهايى آن اسباب فراهم گردد بايد هرچه زودتر از آن ها استفاده کرد و به مقصد رسيد، زيرا بسيار مى شود که فرصت از دست رفته هرگز باز نمى گردد.
جوانىِ انسان، فراغت، نشاط کار، صحت و سلامت، همه از فرصت هايى است که به سرعت مى گذرد و به آسانى و گاه هرگز بازنمى گردد.
حديث معروفى از اميرمؤمنان على (عليه السلام) در تفسير آيه شريفه (وَلا تَنسَ نَصِيبَکَ مِنَ الدُّنْيَا)؛ «نصيبت را از دنيا هرگز فراموش نکن» نقل شده که فرمود: «لا تَنْسَ صِحَّتَکَ وَقُوَّتَکَ وَفَراغَکَ وَشَبابَکَ وَنِشاطَتَکَ أنْ تَطْلُبَ بِها الاْخِرَةَ؛ سلامتى و توانايى و فراغت بال و جوانى و نشاطت را فراموش نکن و به وسيله آن سعادت آخرت را تحصيل نما».
به يقين، غم و اندوه و حتى گريه و زارى براى از دست رفتن فرصت هيچ مشکلى را حل نمى کند. چه بهتر که انسان بيدار باشد و فرصت ها را دريابد.
حديث معروفى از رسول خدا (صلي الله عليه و آله) نقل شده که فرمود: «إنَّ لِرَبِّکُمْ فى أيّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتُ ألا فَتَعَّرضوا لَها؛ پروردگار شما در دوران زندگانى تان نسيم هاى سعادتى در اختيار شما مى گذارد از آن نسيم ها استفاده کنيد و خود را در معرض آن قرار دهيد».
اين نسيم هاى سعادت همان فرصت هاى گران بهاست که در دوران زندگى گهگاه براى انسان حاصل مى شود.
در حديث ديگرى از اميرمؤمنان (عليه السلام) مى خوانيم: «أيُّهَا النّاسُ الاْنَ الاْنَ مِنْ قَبْلِ النُّدَمِ وَ مِنْ قَبْلِ (أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللهِ)؛ اى مردم! هم اکنون هم اکنون (به پا خيزيد) پيش از آن که (فرصت ها از دست برود و) پشيمان شويد و پيش از آن که (به فرموده قرآن مجيد) کسى بگويد: افسوس بر من از کوتاهى هايى که در اطاعت از فرمان خدا کردم».
* * * .