خطبه 141

خطبه چیست؟ خطبه یا وعظ سخنی است برای تحریک مردم به انجام یا ترک عملی از طریق تحریک عواطف و اقناع آن‌ها. در واقع در خطابه پیش از آن که اندیشه و فکر افراد مورد خطاب باشد، احساسات و عواطف آن‌ها را مخاطب قرار می‌دهند. آیین سخنوری را خطابت می‌گویند.

وَمِن کَلامٍ لَهُ عَليهِ السَّلامُ
فِي النَّهْيِ عَنِ سَمَاعِ الغِيْبَةِ وَفِي الفَرْقِ بَيْنَ الحَقِّ والبَاطِلِ
أَيُّهَا النَّاسُ، مَنْ عَرَفَ مِنْ أَخِيهِ وَثِيقَةَ دِينٍ وَسَدَادَ طَرِيقٍ، فَلا يَسْمَعَنَّ فِيهِ أَقَاوِيلَ الرِّجَالِ. أَمَا إِنَّهُ قَدْ يَرْمِي الرَّامِي، وَتُخْطِىءُ السِّهَامُ، وَيُحِيلُ الْکَلاَمُ، وَبَاطِلُ ذلِکَ يَبُورُ، وَاللَّهُ سَمِيعٌ وَشَهِيدٌ. أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ بَيْنَ الْحَقِّ وَالْبَاطِلِ إِلاَّ أَرْبَعُ أَصَابِعَ.
فسئل (عليه السلام) عن معنى قوله هذا، فجمع أصابعه ووضعها بين أذنه و عينه ثمّ قال:
الْبَاطِلُ أَنْ تَقُولَ سَمِعْتُ، والْحَقُّ أَنْ تَقُولَ رَأَيْتُ!

از سخنان امام (عليه السلام) است
که در آن از شنيدن غيبت نهى کرده و راه شناخت حق و باطل را نشان داده است
اى مردم! هرکس از برادر مسلمانش، استوارى در دين و روش صحيح را مشاهده کند، نبايد به سخنانى که اين و آن در نکوهش او مى گويند گوش فرادهد (اضافه بر اين) آگاه باشيد! گاه تيرانداز تيرش به خطا مى رود (و حدس وگمان هاى مردم هميشه مطابق واقع نيست) و سخن باطل فراوان گفته مى شود، وباطل نابود و بى اثر خواهد شد، خداوند شنوا و شاهد (بر اعمال بندگان) است، بدانيد که ميان حق و باطل بيش از چهار انگشت فاصله نيست!
کسى از حاضران درباره تفسير اين سخن سوال کرد، امام (عليه السلام) انگشتان خود را جمع کرد و در (فاصله) در ميان گوش و چشم خود قرار داد، سپس فرمود: باطل آن است که بگويى: شنيدم، و حق آن است که بگويى: ديدم!