تمام پرده ها را پاره مکن!
امام (عليه السلام) در اين گفتار حکيمانه، افراد ضعيف الايمان را از پرده درى کامل برحذر مى دارد، مى فرمايد: «تقوا و پرهيزکارى پيشه کن، هر چند کم باشد و ميان خود و خدا پرده اى قرار ده، هر چند نازک باشد»؛ (اِتَّقِ آللّهَ بَعْضَ التُّقَى وَ إِنْ قَلَّ، وَ اجْعَلْ بَيْنَکَ وَ بَيْنَ آللّهِ سِتْراً وَ إِنْ رَقَّ).
روشن است که مخاطب اين کلام حکمت آميز، اولياء الله و پاکان و نيکان و پرهيزکاران سطح بالا نيستند، بلکه توده هاى مردم اند که گاه لغزشى براى آن ها پيدا مى شود و به گناه نزديک شده، يا آلوده مى گردند.
گاه در ميان آن ها کسانى يافت مى شوند که همه پرده ها را پاره کرده و به اصطلاح، پل هاى پشت سر خويش را ويران مى سازند و رابطه خود را به کلى با خدا قطع مى کنند. امام (عليه السلام) به آن ها خطاب کرده، مى فرمايد: اگر لغزشى هم پيدا کرديد، پرده درى کامل نکنيد؛ لااقل بخشى از تقوا را حفظ کنيد که اميد است شما را به سوى خدا بازگرداند و توفيق توبه کامل پيدا کرده از هرگونه گناه پاک شويد.
تقوا مانند بسيارى از فضايل اخلاقى، داراى درجات متفاوتى است؛ گاه به قدرى والاست که به سرحدّ عصمت مى رسد و گاه به اندازه تقواى بزرگانى مى رسد که در درجات بعد از معصومين (عليهم السلام) قرار داشته اند؛ مانند سلمان ها و ابوذرها و علماى راستين، و گاه به قدرى ضعيف مى شود که صاحبش را بر لب پرتگاه قرار مى دهد. در قرآن مجيد به اين گونه افراد اشاره شده است، در آيه 102 سوره توبه مى خوانيم: (وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلا صَالِحآ وَ آخَرَ سَيِّئآ عَسَى اللهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ)؛ «و گروهى ديگر، به گناهان خود اعتراف کردند و کار خوب و بد را به هم آميختند. اميد مى رود که خدا توبه آن ها را بپذيرد. به يقين، خداوند آمرزنده و مهربان است!».
واژه «سَتر» (پرده) در واقع کنايه از حاجب و مانعى است که انسان را از طغيان بازمى دارد و جمله «وَإنْ رَقَّ» (هر چند نازک باشد) اشاره به ضعيف بودن اين حاجب و مانع است.
مرحوم «مغنيه» در شرح نهج البلاغه خود در جلد 4، صفحه 361 مى گويد : «گفتار امام (عليه السلام) مخصوصاً درباره زمان ما که عوامل گناه و شهوت پرستى زياد شده صادق است؛ آن ها که دست کم اندکى تقوا و ايمان داشته باشند همان مقدار إن شاء الله مايه نجاتشان مى شود». وى سپس به اين حديث معروف نبوى اشاره کرده که مى فرمايد: «يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ الصَّابِرُ عَلَى دِينِهِ مِثْلُ الْقَابِضِ عَلَى الْجَمْرَةِ بِکَفِّه؛ زمانى بر مردم فرامى رسد که آن کس که دين و ايمان خود را حفظ مى کند مانند کسى است که شعله آتشى در کف دست خود نگاه داشته باشد». در حديث ديگرى آمده است: «لِلْعامِلِ مِنْکُمْ بِطاعَةِ اللهِ مِثْلُ أجْرِ خَمْسينَ فَقالَ رَجُلٌ مِنَ الصَّحابَةِ: مِثْلُ أجْرِ خَمْسينَ مِنّا أوْ مِنْهُمْ؟ قالَ: بَلْ مِنْکُمْ؛ کسانى که در آن زمان فرمان خدا را اطاعت مى کنند معادل پاداش پنجاه نفر به آن ها داده مى شود. يکى از صحابه عرضه داشت: پنجاه نفر از آن ها يا از ما؟ حضرت فرمود: از شما». در آيات قرآن مجيد اشاره هاى ديگرى نيز به امثال اين گروه شده است؛ از جمله در آيه 31 سوره نساء مى خوانيم: (إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَيِّئَاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُّدْخَلا کَرِيمآ)؛ «اگر از گناهان بزرگى که از آن نهى مى شويد پرهيز کنيد، گناهان کوچک شما را مى پوشانيم؛ و شما را در جايگاه خوبى وارد مى سازيم».
همچنين در آيه 32 سوره نجم مى فرمايد: (الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الإِثْمِ وَ الْفَوَاحِشَ إِلاَّ اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّکَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ)؛ «همانان که از گناهان بزرگ و اعمال زشت دورى مى کنند، جز گناهان صغيره (که گاه آلوده آن مى شوند)؛ آمرزش پروردگار تو گسترده است».
کوتاه سخن اين که اگر انسان راه خطا را مى رود لااقل بايد چنان باشد که روى برگشت به درگاه خدا و تقاضاى عفو را داشته باشد و تمام پل ها را پشت سر خود ويران نسازد.
به گفته شاعر:
گرت هواست که معشوق نگسلد پيوند *** نگاه دار سر رشته تا نگه دارد .