خطبه در يک نگاه
امام (عليه السلام) در اين خطبه بيش از هرچيز به فتنه هايى توجّه مى کند که مسلمانان در پيش داشتند و راه خلاصى از آن را شرح مى دهد و به عنوان يک رهبر آگاه وصادق، هشدارهاى لازم را به مردم درباره بدترين فتنه ها که فتنه بنى اميّه است مى دهد: فتنه هاى کور و ظلمانى و بلاهاى فراگير و وحشتناک که براثر حکومت بنى اميّه، صغير و کبير را در بر مى گيرد؛ فتنه هايى که تا امام (عليه السلام) در حيات است، جلوى آن را گرفته، ولى بعد از امام (عليه السلام) رخ مى دهد؛ فتنه هايى که وقتى مردم حق نشناس در آن غوطه ور شدند، آرزو مى کنند که اى کاش يک بار ديگر على (عليه السلام) در ميان آن ها مى آمد و سُکّان کشتى نجات امّت را در دست مى گرفت!
در بخش کوتاه ديگرى از اين خطبه، از آگاهى هاى خويش و ارتباط و پيوند با عالم غيب و سيراب شدن از سرچشمه وحى، سخن مى گويد و جمله معروف ومشهور «فَاسْأَلوُنِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي؛ پيش از آن که مرا از دست دهيد، هرچه مى خواهيد از من بپرسيد» را بيان مى کند که به گفته ابن عبدالبرّ در کتاب استيعاب گروهى از راويان و محدّثان تصريح کرده اند که احدى از صحابه اين جمله را نگفت (چراکه از اين بيم داشتند مردم سؤالاتى مطرح کنند که آن ها پاسخش را ندانند).

* * *