تفسیر خطبه 4

وَ مِن خُطبَةٍ لَهُ عَليهِ السَّلامُ
وَ هِيَ مِنْ أفْصَحِ کَلاَمِه (عليه السلام)
وَ فِيها يَعِظُ النَّاسَ وَ يَهْدِيهِمْ مِن ضَلاَلَتِهِمْ وَ يُقالُ: «أنَّهُ خَطَبَها بَعْدَ قَتْلِ طَلْحَةَ و الزُّبَيرِ»

ترجمه
از خطبه هاى امام (عليه السلام) و از فصيح ترين سخنان آن حضرت (عليه السلام) است
که در آن، مردم را اندرز مى دهد و از گمراهى، به سوى هدايت مى برد
و گفته مى شود: «اين خطبه را بعد از (جنگ جمل و)
کشته شدن طلحه و زبير ايراد فرموده است»
شرح و تفسیر
خطبه در يک نگاه
اين خطبه چنان که در عنوان آن آمده، احتمالا بعد از ماجراى جنگ جمل و قتل طلحه و زبير ايراد شده است و به طور طبيعى ناظر به پيامدهاى اين جنگ و درس هاى عبرتى است که مسلمانان مى بايست از آن بياموزند.
محورهاى اصلى خطبه را در سه قسمت مى توان خلاصه کرد:
1. تصريح به اين واقعيّت که مردم در ظلمات و تاريکى ها به وسيله اهل بيت پيامبر (عليهم السلام) هدايت شدند و به مقامات عالى و اوج ترقّى رسيدند و به همين دليل بايد آماده باشند تا نصايح و اندرزهاى آن ها را با گوش جان بشنوند.
2. اشاره به اين که من پيش بينى پيمان شکنى ها را مى کردم، ولى نمى خواستم پرده ها را کنار بزنم.
3. در بخش آخر خطبه اشاره به اين نکته مى کند که امروز جاى پرده پوشى نيست؛ واقعيّت ها را بايد گفت و گرنه بيم اين مى رود که توده مردم گمراه شوند و اگر من ترسى داشته باشم از همين جهت است نه از ناحيه خودم. .