خطبه در يک نگاه
همان گونه که در شرح اسناد خطبه آمده است امام (عليه السلام) اين سخنان را زمانى بيان فرمود که در بستر شهادت افتاده بود، هم در نظر داشت وصيّت کند و هم مى خواست به همگان پند و اندرز دهد.
در حقيقت، اين خطبه از سه بخش تشکيل شده است: بخش اوّل درباره مرگ است که هيچ کس توان فرار از آن را ندارد و زمان و مکان آن، بر هيچ کس معلوم نيست.
بخش دوم، وصيّت کوتاه و بسيار پرمحتوايى است، که امام (عليه السلام) از خود به يادگار گذاشته، وصيّتى که دل ها را به خود جذب مى کند و مسير آينده را روشن مى سازد.
در بخش سوم، درس هاى عبرتى را که مردم مى توانند از شهادت آن حضرت بگيرند بيان مى فرمايد و در ضمن، اين حقيقت را گوشزد مى کند که وقتى من از ميان شما بروم، و ديگرى در جاى من بنشيند متوجه خواهيد شد که من که بودم؟ و چه مى خواستم؟ و چه در دل داشتم؟ .