ترجمه
از خطبه هاى امام (عليه السلام) است
که مطالب متنوّعى را در آن مطرح فرموده است.
شرح و تفسیر
خطبه در يک نگاه
اين خطبه طولانى و گسترده از مطالب متنوّعى بحث مى کند که در مجموع، تعليمات گران بهايى درباره شناخت خدا و خودسازى ارائه مى دهد و مى توان آن را در پنج بخش خلاصه کرد:
در بخش اوّل، از عظمت خداوند و حمد و ستايش او با ذکر اسما و صفات پروردگار سخن به ميان آمده است.
در بخش دوم، درباره حقيقت رجا و اميدوارى ـ که يکى از ارکان سعادت انسان است ـ سخن مى گويد.
در بخش سوم، گوشه اى از صفات پيغمبر اکرم (صلي الله عليه و آله) و گفتار و رفتار او ـ که مى تواند براى همه الگو و اسوه اى باشد ـ و همچنين صفات پيامبران ديگرى همچون: موسى، داود و عيسى (عليهم السلام) آمده است.
در بخش چهارم، بار ديگر به صفات پيغمبر اکرم (صلي الله عليه و آله) بازمى گردد، صفاتى که بايد سرمشق همگان قرار گيرد.
و سرانجام در بخش پنجم، (آخرين بخش خطبه) امام (عليه السلام) از ساده زيستى خود سخن به ميان آورده و با ضرب المثل زيباى «فَعِنْدَ الصَّباحِ يُحْمَدُ الْقَوْمُ السُّرى» (صبحگاهان، رهروان شب مورد ستايش قرار مى گيرند) خطبه را به پايان مى برد.
اين پنج بخش را در هفت بخش شرح و تفسير مى کنيم.