ترجمه
از خطبه هاى امام (عليه السلام) است
که در آن از شگفتى هاى آفرينش طاووس پرده برداشته است.
شرح و تفسیر
خطبه در يک نگاه
اين خطبه را مى توان به چهاربخش عمده تقسيم کرد:
در بخش اوّل، امام (عليه السلام) به سراغ عجايب کائنات و شگفتى هاى آفرينش، به ويژه پرندگان مى رود و از اين طريق، وجود خداوند متعال و لزوم ايمان راسخ به او را اثبات مى کند.
در بخش دوم، از ميان تمام پرندگان، انگشت روى آفرينش طاووس و شگفتى هاى خلقت او مى گذارد و به نکات بسيار زيبا و دقيقى در مورد اين پرنده عجيب اشاره مى فرمايد و در عين حال، بعضى از خرافات و توهّمات بى اساس را که در مورد آن در ميان مردم وجود دارد، رد مى کند، و در پايان اين بخش به اين نکته اشاره مى کند: جايى که عقل ها از وصف مخلوقات او ناتوان است، چگونه مى توان آن خالق بزرگ را وصف کرد؟
در بخش سوم، از شگفتى هاى آفرينش جانداران بسيار کوچک مانند مورچه پرده برمى دارد و عجايب خلقت آن ها را دليل ديگرى بر توحيد خداوند متعال مى شمرد.
در چهارمين و آخرين بخش، به ذکر قسمتى از اوصاف بهشت مى پردازد؛ آن گونه که شنونده را مشتاق آن مى سازد؛ به اين ترتيب، مبدأ و معاد را به هم پيوند مى دهد و مجموعه کاملى را در بحث عقايد بيان مى فرمايد.
اين چهار بخش عمده را در هفت بخش به صورت جزئى تر شرح خواهيم داد.