نامه در يک نگاه
اين نامه در حقيقت از چهار بخش تشکيل شده است: در بخش اوّل، امام (عليه السلام) معاويه را نصيحت مى کند و درباره سرنوشتش در قيامت و عواقب کارهايش هشدار مى دهد، هر چند او را اسير شيطان مى داند و اميد چندانى به هدايت او ندارد.
در بخش دوم، اين نکته را به معاويه گوشزد مى کند که چگونه مى خواهد زمامدارى امّت اسلامى را بر عهده بگيرد درحالى که نه سابقه درخشانى در اسلام دارد و نه از خانواده شريف و باتقوايى است.
در بخش سوم مى فرمايد: چرا دعوت به جنگ کرده اى؟ مردم را رها کن و تنها به ميدان بيا و با من نبرد تن به تن کن تا تکليف مسلمانان روشن گردد و من گذشته تاريخ اسلام را که طعم شمشير را به جد و برادر و دايى ات چشاندم به ياد تو آورد.
بالاخره در بخش چهارم، بهانه خونخواهى عثمان را مطرح مى فرمايد ومى گويد: تو به خوبى مى دانى چه کسى قاتل عثمان بوده است چرا به سراغ او نمى روى؟ در پايان مى فرمايد: مى بينم که در ميدان جنگ، ضجه و ناله لشکرت بلند مى شود و شکست بعد از شکست دامنت را مى گيرد و سرانجام به کتاب خدا پناه مى برى در حالى که به آن ايمان ندارى.

* * *