خطبه 73

خطبه چیست؟ خطبه یا وعظ سخنی است برای تحریک مردم به انجام یا ترک عملی از طریق تحریک عواطف و اقناع آن‌ها. در واقع در خطابه پیش از آن که اندیشه و فکر افراد مورد خطاب باشد، احساسات و عواطف آن‌ها را مخاطب قرار می‌دهند. آیین سخنوری را خطابت می‌گویند.

وَمِن کلامٍ لَهَ عَلَيهِ السَّلامُ
قَالَهُ لِمَرْوانَ بْنِ الحَکَم بِالْبَصْرَةِ
قَالُوا: أُخِذَ مَرْوانُ بْنُ الحَکَمِ أسِيرآ يَوْمَ الجَمَلِ، فَاسْتَشْفَعَ الحَسَنُ وَالحُسَيْنُ (عليهما السلام) اِلى أمِيرِالمُؤْمِنينَ (عليه السلام)، فَکَلَّماهُ فِيْهِ، فَخَلّى سَبِيلَهُ فَقالاَ لَهُ : يُبَايِعُکَ يا أمِيرَالمُؤْمِنِينَ؟ فَقَالَ (عليه السلام):...
أَوَ لَمْ يُبَايِعْنِي بَعْدَ قَتْلِ عُثْـمَانَ؟ لاَ حَاجَةَ لِي فِى بَيْعَتِهِ! إِنَّهَا کَفٌّ يَهُودِيَّةٌ، لَوْ بَايَعَنِي بِکَفِّهِ لَغَدَرَ بِسُبَّتِهِ. أَمَا إِنَّ لَهُ إِمْرَةً کَلَعْقَةِ آلْکَلْبِ أَنْفَهُ، وَهُوَ أَبُوآلْأَکْبُشِ آلْأَرْبَعَةِ، وَسَتَلْقَى آلْأُمَّةُ مِنْهُ وَ مِنْ وَلَدِهِ يَوْمآ [موتآ] أَحْمَرَ!

از سخنان امام (عليه السلام)
که به مروان بن حَکَم در بصره فرمود
اويان اخبار، چنين نقل کرده اند که «مروان بن حکم» روز جنگ جمل
اسير شد (و او را خدمت على (عليه السلام) آوردند) از امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) شفاعت خواست و آن ها نزد پدر براى او شفاعت کردند و درباره عفو او سخن گفتند، امام (عليه السلام) او را آزاد فرمود. آن دو بزرگوار عرض کردند: اى اميرمؤمنان! اجازه مى دهيد او با شما بيعت کند؟ امام (عليه السلام) اين خطبه را ايراد فرمود.
مگر او (مروان) پس از قتل عثمان با من بيعت نکرد؟ من نيازى به بيعت او ندارم، دست او دست يهودى است! اگر (امروز) با دستش بيعت کند (فردا) با پشت خود پيمانش را بر باد مى دهد. بدانيد او حکومت کوتاهى خواهد داشت همچون مقدار زمانى که سگى بينى خود را با زبانش مى ليسد. او پدرِ قوچ هاى چهارگانه است و امّت اسلام به زودى از دست او و پسرانش روز خونينى خواهند داشت!