خطبه 96

خطبه چیست؟ خطبه یا وعظ سخنی است برای تحریک مردم به انجام یا ترک عملی از طریق تحریک عواطف و اقناع آن‌ها. در واقع در خطابه پیش از آن که اندیشه و فکر افراد مورد خطاب باشد، احساسات و عواطف آن‌ها را مخاطب قرار می‌دهند. آیین سخنوری را خطابت می‌گویند.

وَمِن خُطبَةٍ لَهُ عَلَيهِ السِّلامُ فِى اللهِ و فِي الرَّسُولِ الأکْرَمِ (صلي الله عليه و آله)

از خطبه هاى امام (عليه السلام) که در آن از خدا و پيامبر (صلي الله عليه و آله) سخن به ميان آورده است.

بخش اوّل

الْحَمْدُللهِ الأَوَّلِ فَلا شَيْءَ قَبْلَهُ، وَ الآخِرِ فَلا شَيْءَ بَعْدَهُ، وَالظَّاهِرِ فَلاشَيْءَ فَوْقَهُ، وَ الْبَاطِنِ فَلا شَيْءَ دُونَهُ.

ستايش مخصوص خداوندى است که نخستين هستى است، و چيزى قبل از او نبوده؛ و آخرين هستى است، و چيزى بعد از او نيست؛ او آشکار است، آن گونه که آشکارتر از او چيزى نيست؛ و باطن و مخفى است، که چيزى از او مخفى تر نتوان يافت.

بخش دوم

و منها: فى ذکر الرسول (صلي الله عليه و آله)
مُسْتَقَرُّهُ خَيْرُ مُسْتَقَرٍّ، وَ مَنْبِتُهُ أَشْرَفُ مَنْبِتٍ، فِي مَعَادِنِ الْکَرَامَةِ، وَمَمَاهِدِ السَّلاَمَةِ؛ قَدْ صُرِفَتْ نَحْوَهُ أَفْئِدَةُ الْأَبْرَارِ، وَ ثُنِيَتْ إِلَيْهِ أَزِمَّةُ الْأَبْصَارِ، دَفَنَ اللهُ بِهِ الضَّغَائِنَ، وَأَطْفَأَ بِهِ الثَّوَائِرَ، أَلَّفَ بِهِ إِخْوَانآ، وَفَرَّقَ بِهِ أَقْرَانآ، أَعَزَّ بِهِ الذِّلَّةَ، وَ أَذَلَّ بِهِ الْعِزَّةَ، کَلاَمُهُ بَياَنٌ، وَ صَمْتُهُ لِسَانٌ.

بخش ديگرى از اين خطبه که درباره پيامبر (صلي الله عليه و آله) سخن مى گويد:
جايگاه او بهترين جايگاه و محلّ رويش او شريف ترين محل ها بود. در کان بزرگوارى و شرف، و گاهواره سلامت پرورش يافت. دل هاى نيکوکاران، شيفته او گشت و چشم ها(ى حق جويان) به سوى او متوجّه شد. خداوند به برکت وجود او، کينه ها را مدفون ساخت و آتش دشمنى ها را فرو نشاند؛ افراد دورافتاده را به وسيله او به هم نزديک و برادر ساخت و نزديکانى را (که در ايمان و هدف هماهنگ نبودند) از هم دور کرد. ذليلان (پاک دل و محروم) را به وسيله او عزّت بخشيد و عزيزان (خودخواه) را ذليل ساخت. سخنش بيان بود و سکوتش زبان.