وَمِن کتابٍ لَهُ عَليهِ السَّلامُ
لِلْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ (عليهما السلام) لَمّا ضَرَبَهُ ابْنُ مُلْجَمٍ لَعَنَهُ اللهُ

از وصاياى امام (عليه السلام)
به امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) است، هنگامى که ابن ملجم ـ لعنت خدا بر او باد ـ به آن حضرت ضربه زد.

أُوصِيکُمَا بِتَقْوَى اللهِ، وَأَلاَّ تَبْغِيَا الدُّنْيَا وَإِنْ بَغَتْکُمَا، وَلا تَأْسَفَا عَلَى شَيْءٍ مِنْهَا زُوِيَ عَنْکُمَا، وَقُولا بِالْحَقِّ وَاعْمَلا لِلاَْجْرِ، وَکُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَلِلْمَظْلُومِ عَوْناً.

من شما را به تقوا و پرهيزکارى (و ترس از مخالفت پروردگار) توصيه مى کنم، و سفارش مى کنم که درپى زرق و برق دنيا نباشيد، هرچند دنيا به سراغ شما بيايد و براى آنچه از دنيا از دست مى دهيد تأسف نخوريد. سخن حق بگوييد و براى اجر و پاداش الهى (نه براى چشم داشت از مردم) کار کنيد، همواره دشمن (سرسختِ) ظالم و يار و مددکار مظلوم باشيد.

أُوصِيکُمَا، وَجَمِيعَ وَلَدِي وَأَهْلِي وَمَنْ بَلَغَهُ کِتَابِي، بِتَقْوَى اللهِ، وَنَظْمِ أَمْرِکُمْ، وَصَلاحِ ذَاتِ بَيْنِکُمْ، فَإِنِّي سَمِعْتُ جَدَّکُمَا (صلي الله عليه و آله) يَقُولُ: «صَلاحُ ذَاتِ الْبَيْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلاةِ وَالصِّيَامِ».

من شما و تمام فرزندان و خاندانم و کسانى را که اين وصيت نامه ام به آن ها مى رسد به تقواى الهى ونظم در کارهاى خود و اصلاح ذات البين توصيه مى کنم، زيرا من از جدّ شما (صلي الله عليه و آله) شنيدم که مى گفت: «اصلاح ميان مردم از تمام نمازها و روزه ها برتر است».

اللهَ اللهَ فِي الْأَيْتَامِ، فَلا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ، وَلا يَضِيعُوا بِحَضْرَتِکُمْ. وَاللهَ اللهَ فِي جِيرَانِکُمْ، فَإِنَّهُمْ وَصِيَّةُ نَبِيِّکُمْ. مَا زَالَ يُوصِي بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُوَرِّثُهُمْ وَاللهَ اللهَ فِي الْقُرْآنِ، لا يَسْبِقُکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُکُمْ. وَاللهَ اللهَ فِي الصَّلاةِ، فَإِنَّهَا عَمُودُ دِينِکُمْ. وَاللهَ اللهَ فِي بَيْتِ رَبِّکُمْ، لا تُخَلُّوهُ مَا بَقِيتُمْ، فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْ تُنَاظَرُوا. وَاللهَ اللهَ فِي الْجِهَادِ بِأَمْوَالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ وَأَلْسِنَتِکُمْ فِي سَبِيلِ اللهِ. وَعَلَيْکُمْ بِالتَّوَاصُلِ وَالتَّبَاذُلِ، وَإِيَّاکُمْ وَالتَّدَابُرَ وَالتَّقَاطُعَ. لا تَتْرُکُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْيَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَيُوَلَّى عَلَيْکُمْ شِرَارُکُمْ، ثُمَّ تَدْعُونَ فَلا يُسْتَجَابُ لَکُمْ.

خدا را خدا را درباره يتيمان در نظر بگيريد، نکند آن ها گاهى سير وگاهى گرسنه بمانند و در حضور شما ضايع شوند. خدا را خدا را درمورد همسايگان خود در نظر بگيريد (و با آن ها خوش رفتارى کنيد)، چراکه آنان مورد توصيه پيامبر شما هستند و او همواره درباره همسايگان سفارش مى فرمود تا آن جا که ما گمان کرديم به زودى آن ها را در ارث شريک خواهد کرد. خدا را خدا را درباره قرآن در نظر بگيريد، نکند ديگران در عمل به آن بر شما پيشى گيرند. خدا را خدا را درباره نماز در نظر بگيريد (و آن را برپا داريد)، چراکه ستون دين شماست. خدا را خدا را درباره خانه پروردگارتان در نظر بگيريد، تا زنده هستيد آن را خالى نگذاريد، که اگر زيارت خانه خدا ترک شود به شما مهلت داده نخواهد شد (و بلاى الهى نازل مى گردد). خدا را خدا را درمورد جهاد در نظر بگيريد، در جهاد با مال و جان و زبان خويش در راه خداوند کوتاهى نکنيد، (و از هر سه وسيله در اين راه بهره گيريد) و بر شما لازم است پيوندهاى دوستى و محبّت و بذل و بخشش را فراموش نکنيد و بر حذر باشيد از اين که به يکديگر پشت کنيد و رابطه خود را با هم قطع سازيد. امر به معروف و نهى از منکر را ترک نکنيد که اشرار بر شما مسلّط خواهند شد، سپس هرچه دعا کنيد مستجاب نمى گردد.

ثُمَّ قَالَ:
يَا بَنِي عَبْدِ الْمُطَّلِبِ، لا أُلْفِيَنَّکُمْ تَخُوضُونَ دِمَاءَ الْمُسْلِمِينَ خَوْضاً، تَقُولُونَ: «قُتِلَ أَمِيرُ الْمُوْمِنِينَ». أَلا لا تَقْتُلُنَّ بِي إِلاَّ قَاتِلِي. انْظُرُوا إِذَا أَنَا مِتُّ مِنْ ضَرْبَتِهِ هَذِهِ، فَاضْرِبُوهُ ضَرْبَةً بِضَرْبَةٍ، وَلا تُمَثِّلُوا بِالرَّجُلِ، فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ (صلي الله عليه و آله) يَقُولُ: «إِيَّاکُمْ وَالْمُثْلَةَ وَلَوْ بِالْکَلْبِ الْعَقُورِ».

سپس (امام (عليه السلام)) فرمود:
اى فرزندان عبدالمطلب! نکند بعد از شهادتم (به بهانه قتل من) در خون مسلمانان فرو رويد و بگوييد: اميرمؤمنان کشته شد. آگاه باشيد! جز قاتل من را به دليل قتل من نکشيد. (درست) بنگريد، هرگاه من از اين ضربت از دنيا چشم پوشيدم، او را تنها يک ضربت بزنيد تا يک ضربت دربرابر يک ضربت باشد. و او را مثله نکنيد (گوش وبينى واعضاى او را جدا نسازيد) که من از رسول خدا (صلي الله عليه و آله) شنيدم که مى فرمود: «از مثله کردن بپرهيزيد، هرچند سگ گزنده باشد!».